Deze pagina geeft bijzonderheden over deze werf. Als u de pagina gelezen hebt kunt u hem sluiten. U komt dan terug op de detailpagina over het schip.
Er ging in de metingen nog
al eens iets fout bij het overnemen van de werfnaam: vaak kregen de scheepsmeters de naam van de werf niet te zien
maar werd die verteld door de schipper of de eigenaar. De meters schreven op wat ze dachten te horen.
Bovendien was het handschrift van de meters niet altijd even duidelijk, dus bij het digitaliseren
van de scheepsgegevens ging ook nog wel eens wat mis. We hebben getracht de naam van de werf
te achterhalen zoals die door de werf zelf het vaakst gebruikt werd. In dit geval dus:
"n.v. Scheepswerf Bodewes Gruno".
De werfcode is: =Bodewes-Foxhol-Gruno
Desgewenst kunt u alle metingen van schepen van deze werf inzien, onafhankelijk van de spelling die in de metingen voor de werf gebruikt is.
Het adres van de werf was Korte Borgweg in Foxhol.
(De positie op het kaartje is bij benadering.)
Er staan 30 metingen voor deze werf in de database. Daarvan zijn er 14 eerste (of enige) metingen, dus met redelijke zekerheid unieke schepen.
De werf bouwde hoofdzakelijk kustvaartuigen (coasters), maar ook wel binnenvaartschepen.
Het eerste bouwjaar (dus niet meetjaar!) dat in de metingen voor de werf vermeld wordt is 1961.
Het laatste bouwjaar dat in de metingen voor de werf vermeld wordt is 1987.
Afgezien van overduidelijke schrijffouten en misinterpretaties komen we in de metingen de volgende namen
voor de werf tegen:
De jaren '50 en het begin van de jaren '60 van de Twintigste Eeuw vormden het hoogtepunt van de Nederlandse scheepsbouw en alle capaciteit werd benut. Kennelijk zagen de gebroeders Bodewes, die al de werf Volharding bezaten aan de (huidige) Scheepswervenweg in Foxhol, ruimte voor nog een werf. In 1954 stichtte G.J.F. (Gerhardus Jacobus Franciscus) Bodewes, een van die gebroeders, de werf Gruno. Deze werf lag ten opzichte van de Volharding een paar honderd meter meer naar het oosten, met de helling aan het Winschoterdiep. Opvallend is dat er in november 1954 al een opdracht aan de nieuwe werf werd verstrekt: het bouwen van de coaster Clipper voor A.C. Hoff in Rotterdam. De officiële opening van de werf was op 8 december 1955, waarbij tegelijkertijd die coaster te water werd gelaten. Eind januari 1957 was er meteen al een (korte) staking van anderhalve dag. Er werkten (nee, staakten) toen 35 man.
Opmerkelijk is dat Gruno in het tweede deel van de jaren vijftig zich "wegens gebrek aan opdrachten" specialiseerde in de sloop van oude schepen. Een foto-reportage in Het Nieuwsblad van het Noorden van 20 februari 1960 doet daar verslag van. Maar blijkens het nieuws over tewaterlatingen was die dip maar tijdelijk: in 1961 ging het ene schip na het andere te water op de werf.
Aerophoto Eelde heeft een serie luchtfoto's uit 1957 van de aardappelmeelfabriek van W.A. Scholten gemaakt, en op één daarvan (Nr. 71896) is ook de werf Gruno te zien.
Volgens "Smeerolie voor de Scheepvaart" van Menso de Jong zouden twee van de zoons van de oprichter (die De Jong niet bij name noemt) de scheepswerf hebben overgenomen. Andere bronnen (met name de necrologie van G.J.F. Bodewes uit 1981) zegt dat de werf later (wanneer?) door zijn broer is voortgezet.
Tot 1961 werd de werf in de pers afwisselend aangeduid als Gruno-Foxhol, of Gruno van de gebroeders Bodewes. Dat zien we ook terug in de metingen. De officiële naam n.v. Scheepswerf Bodewes Gruno zien we pas in 1962 opduiken. Was dat het moment van de wisseling van directeur?
Wat we wel weten komt uit een brief uit 1968 met als briefhoofd "n.v. Scheepswerf Bodewes Gruno". De werf werd dus duidelijk als een aparte eenheid bestuurd, hoewel je mag aannemen dat hij ook wel (afbouw-) werkzaamheden voor de veel grotere werf Volharding uitgevoerd zal hebben. Die eigen rol van Gruno blijkt ook uit de metingen, van 1962 tot 1987 wordt in veel metingen onderscheid gemaakt tussen de werf Volharding en de werf Gruno, hoewel er natuurlijk altijd slordige meters waren die gewoon invulden Bodewes in Foxhol. Daarover zo meer.
Die brief uit 1968 geeft de namen van de directeuren: G.J. Bodewes, H. Bodewes en R.G. Bodewes. Dat zijn zeker Gerhardus Jacobus Franciscus Bodewes (1903-1981) en vermoedelijk zijn broer Harmannus Johannes Bodewes (1896 - ?) . R.G Bodewes kan ik niet thuisbrengen uit het parenteel. Toch een zoon?
In 1985 ging het voor het eerst mis met de werf. Er werd voor 51 werknemers overheidssteun aangevraagd. In 1989 ging de werf failliet. Menso de Jong vermeldt dat dat komt doordat de werf "bleef zitten" met een coaster die voor Duitse rekening gebouwd werd maar nooit is afgenomen. Maar de curator ontkent dat: het schip is later gewoon elders verkocht. Het faillissement was een gevolg van het instorten van de markt voor scheepsnieuwbouw. Er kwamen gewoon geen orders meer binnen.
De boedel en de naam van de werf Bodewes Gruno B.V. zijn na het faillissement overgenomen door Coops en Nieborg. Dat bedrijf bestaat nog steeds.
Opmerkelijk is dat Ingrid Wormgoor bij de oprichters van Conoship in 1952 zowel Scheepswerf Bodewes Gruno als Scheepswerf Bodewes Volharding vermeldt. Ik denk dat ze daar een foutje maakt: in 1952 bestond de werf nog niet.
Ik gaf al aan dat de scheepsmeters slordig waren in het maken van onderscheid tussen de werf Volharding en de werf Gruno. Ik heb het volgende algoritme aangehouden:
- Als een "eerste meting" aangeeft dat het om de werf Gruno gaat ken ik alle volgende metingen van hetzelfde schip ook toe aan deze werf.
- Als een eerste meting aangeeft dat het schip is gebouwd bij de werf Volharding dan ken ik alle volgende meting ook toe aan die werf.
- Als de eerste meting alleen aangeeft "Bodewes" in Foxhol:
- - Als er meerdere metingen zijn en het merendeel daarvan geeft aan dat het schip is gebouwd bij Gruno dan ken ik alle metingen van dat schip toe aan Gruno
- - idem voor Volharding (komt niet voor)
- - als er maar één meting is ken ik dat schip toe aan de (veel grotere) scheepswerf Volharding.
In praktijk komt het er op neer dat ik de metingen G11491N, RN3253, G11416N, RN828 en HN289 toegekend heb aan deze werf Gruno, hoewel in de ligger alleen maar staat (Gebr) Bodewes.
Wees gewaarschuwd: het kan dus zijn dat ik een schip toeken aan de verkeerde werf van Bodewes in Foxhol.
(JS, geheel herschreven in juni 2022)
Aanvullingen en verbeteringen zijn altijd welkom! E-mail ze naar wervenlijst[at]s2ho.nl
Vervang [at] door een apestaartje (@). Zo krijgen wij beduidend minder spam!