Werf: Diverse werven van Kok

in Vinkeveen

Deze pagina geeft bijzonderheden over deze werf. Als u de pagina gelezen hebt kunt u hem sluiten. U komt dan terug op de detailpagina over het schip.

Toelichting

Er ging in de metingen nog al eens iets fout bij het overnemen van de werfnaam: vaak kregen de scheepsmeters de naam van de werf niet te zien maar werd die verteld door de schipper of de eigenaar. De meters schreven op wat ze dachten te horen.
Bovendien was het handschrift van de meters niet altijd even duidelijk, dus bij het digitaliseren van de scheepsgegevens ging ook nog wel eens wat mis. We hebben getracht de naam van de werf te achterhalen zoals die door de werf zelf het vaakst gebruikt werd. In dit geval dus: "Diverse werven van Kok".

Algemeen

De werfcode is: =Kok-Vinkeveen
Desgewenst kunt u alle metingen van schepen van deze werf inzien, onafhankelijk van de spelling die in de metingen voor de werf gebruikt is.

De werf bevond zich in Vinkeveen.

Er staan 47 metingen voor deze werf in de database. Daarvan zijn er 33 eerste (of enige) metingen, dus met redelijke zekerheid unieke schepen.

De werf bouwde hoofdzakelijk jachten.

Het eerste bouwjaar (dus niet meetjaar!) dat in de metingen voor de werf vermeld wordt is 1890.

Het laatste bouwjaar dat in de metingen voor de werf vermeld wordt is 1980.

Andere namen voor deze werf

Afgezien van overduidelijke schrijffouten en misinterpretaties komen we in de metingen de volgende namen voor de werf tegen:

Bijzonderheden

Ik leun voor dit stukje nogal zwaar op het artikel van Koeleman en Veerhuis (zie de bronnenopgave).

Er waren meerdere werven van eigenaars die Kok heetten in Vinkeveen, maar ze zijn in de metingen niet van elkaar te onderscheiden. Ze moeten samen ook veel meer schepen gebouwd hebben dan uit de metingen blijkt, maar voor 1950 werden er alleen kleine werkvaartuigen gebouwd en later veelal slechts jachten. Die hoefden in ieder geval volgens de wet niet gemeten te worden.

De oudste werf was van Dirk Kok uit 1795. Dirk was "meester scheepsmaker" op zijn werf “De Helling” aan de Herenweg, hoek (huidige) Julianalaan. Waarschijnlijk hadden zijn voorvaderen daar ook reeds schepen gebouwd. Het is niet duidelijk tot wanneer de werf bestaan heeft.

Begin 20e eeuw kwam er een werf aan de Herenweg 281, van de Gebr. Theo en Piet Kok. Hij is opgericht in 1898 en bouwde eerst houten, later ijzeren, bokken en pramen. Er is een hinderwetvergunning voor de werf uit 1899 bewaard gebleven, voor de bouw van ijzeren schepen. Deze werf heeft onder meer het motorbeurtschip "Eendracht" gebouwd, dat in 1904 in de vaart kwam en dienst deed tussen Amsterdam, Vinkeveen en Utrecht v.v. Het is heel goed mogelijk dat deze werf de werf "Gebr. Kok" is uit de metingen. De werf is in 1920 overgenomen door Henk, Jan en Piet Kok, die neven van elkaar waren (en zoons van Theo en Piet). Tot 1940 zetten zij de bouw van kleine schepen voor de beroepsvaart voort. Na WO II zijn ze jachten gaan bouwen. In de periode 1947-1968 bouwden ze ook jachten voor de Amerikaanse markt, die bedoeld waren om op tonijn te vissen. Jan is al jong overleden, Henk overleed midden jaren vijftig, Piet zette toen de werf alleen voort. Dit is waarschijnlijk de P. Kok van meting A23602N.

Th.J. Kok (Theodorus Johannes, in Vinkeveen beter bekend als “Houten Theo”), een zoon van bovengenoemde Henk Kok, begon in 1965 een eigen scheepswerf in een loods van 8 bij 5 meter achter het ouderlijk huis aan de Herenweg 132. Hij bouwde kleine houten zeilschepen, van de types Valk, Schakel, Vrijheid en 16 M2. In 1974 verhuisde hij naar de Wilgenlaan en kreeg daar de beschikking over een loods van 20 bij 10 meter. In 1984 nam hij de werf van zijn neef Theo ("IJzeren Theo") aan de Herenweg 259-A over. Dat bedrijf bestaat nog steeds en heet thans (2022) Scheepswerf Achterbos Th. Kok B.V. Het is gespecialiseerd in de bouw van electrisch en hybride varende scheepjes. Overigens onder leiding van een nieuwe generatie: Henk-Jan en Hans Kok. De foto die op de website van Achterbosch staat, "Botenbouwwerf Th. Kok" is genomen aan de Wilgenlaan.

Theo Kok ("IJzeren Theo") begon zijn activiteiten in de scheepbouw op een parkeerplaats aan Achterbos. Later nam hij de werf van Van Beek aan de Herenweg 259-A over, die daar o.a. bokken, pramen en aken bouwde. In 1984 nam zijn neef Th.J. Kok ("Houten Theo" van de Wilgenlaan) die werf over van Theo.

Er was in de jaren zeventig nóg een jachtwerf Kok in Vinkeveen. Ik weet dat omdat ik daar zelf een zomer lang meegeholpen heb. Die werf was van drie broers: Maup, Jan en Theo (die door iedereen "Teep" genoemd werd) Kok. Was dit de voortzetting van de werf van de Gebroeders Kok, en waren dèze drie broers de zoons van Piet? Qua leeftijd zou het kunnen, de mannen waren toen tussen de 25 en 35 jaar oud. Of was het wéér een andere familie Kok die schepen bouwde? Ik meen mij te herinneren dat de werf aan de oostzijde van de Herenweg lag, ongeveer ter hoogte van nr. 240. Toen ik daar in 1974 rondliep bouwden deze drie broers een stalen tweemast zeiljacht van circa 12 meter, dus het waren geen heel kleine jongens. Het was een "one-off" kitsjacht, ontworpen door Henk Tingen, die de bouw ook begeleidde. Dat jacht is in ieder geval nooit gemeten. Het is me niet bekend wat er na de jaren zeventig van die werf is geworden.

Er werden dus maar weinig schepen gemeten die van al die werven kwamen. In de metingen zit een enorm gat: er is geen enkele meting van een schip van "een" Kok uit Vinkeveen dat tussen 1937 en 1968 gebouwd is. (Vrijwel) alle metingen van na 1968 komen van Scheepswerf Achterbos Th.Kok BV.

(JS, mei 2022)

Literatuur en bronnen

Aanvullingen?

Aanvullingen en verbeteringen zijn altijd welkom! E-mail ze naar wervenlijst[at]s2ho.nl
Vervang [at] door een apestaartje (@). Zo krijgen wij beduidend minder spam!