Werf: M. Fernhout

in Smilde, Hijkersmilde, Bovensmilde

Deze pagina geeft bijzonderheden over deze werf. Als u de pagina gelezen hebt kunt u hem sluiten. U komt dan terug op de detailpagina over het schip.

Toelichting

Er ging in de metingen nog al eens iets fout bij het overnemen van de werfnaam: vaak kregen de scheepsmeters de naam van de werf niet te zien maar werd die verteld door de schipper of de eigenaar. De meters schreven op wat ze dachten te horen.
Bovendien was het handschrift van de meters niet altijd even duidelijk, dus bij het digitaliseren van de scheepsgegevens ging ook nog wel eens wat mis. We hebben getracht de naam van de werf te achterhalen zoals die door de werf zelf het vaakst gebruikt werd. In dit geval dus: "M. Fernhout".

Algemeen

De werfcode is: =Fernhout-Smilde
Desgewenst kunt u alle metingen van schepen van deze werf inzien, onafhankelijk van de spelling die in de metingen voor de werf gebruikt is.

Het adres van de werf was Vaartweg 23 in Smilde, Hijkersmilde, Bovensmilde.  
(De positie op het kaartje is bij benadering.)

Er staan 15 metingen voor deze werf in de database. Daarvan zijn er 8 eerste (of enige) metingen, dus met redelijke zekerheid unieke schepen.

De werf bouwde hoofdzakelijk binnenschepen.

Het eerste bouwjaar (dus niet meetjaar!) dat in de metingen voor de werf vermeld wordt is 1878.

Het laatste bouwjaar dat in de metingen voor de werf vermeld wordt is 1899.

Andere namen voor deze werf

Afgezien van overduidelijke schrijffouten en misinterpretaties komen we in de metingen de volgende namen voor de werf tegen:

Later is de werf overgenomen of opgevolgd door de werf Gebr. Fernhout in Jutphaas.

Bijzonderheden

Over deze werf is niet veel bekend. Het is een oude werf, getuige een advertentie in de Provinciale Drentsche en Asser Courant van 8 januari 1859: "De Notaris A.J.C Tellegen te Smilde zal [...] in het openbaar verkoopen ene overdekte praam, groot 53 tonnen, genaamd De Vrouw Adriana , met zeil en treil en opgoed, liggende te Smilde op de scheepswerf van K. Fernhout."

(Skip forward, daarna horen we 50 jaar bijna niets over de werf.) Rond 1900 is ene Meine Fernhout de eigenaar van de werf.

De zoons van Meine Fernhout zijn in Jutphaas de werf De Liesbosch gestart. De Waard schrijft hierover: "In Smilde nu kwamen twee kleine scheepstimmerwerven tot grote bloei. Eén van de twee was eigendom van Heine Fernhout, scheepsbouwmeester of scheepstimmerman. [Moet zijn "Meine Fernhout, JS] In de bloeiperiode verdiende hij een goede boterham voor zichzelf en zijn gezin met het vervaardigen en herstellen van de pramen. Heine Fernhout was geboren in 1832 te Smilde en getrouwd met Antje Dijkstra. Samen hadden zij negen kinderen. Twee van hun zoons, Gerrit-Sander en Jan-Abraham, traden in het voetspoor van hun vader, zij het dat ze hun geluk elders zochten. De reden hiervoor was dat na het midden van de vorige eeuw o.a. voor Smilde een periode van verval optrad. Het veen raakte afgegraven en er moesten andere gebieden worden gezocht. De vermindering van de werkzaamheden in het Smilderveen was van invloed op de inkomsten van de scheepstimmerwerfjes in Smilde en omgeving. Die slechte ontwikkelingen doen de gebroeders Fernhout besluiten om hun bakens te verzetten. Zij trekken het land in op zoek naar een geschikte locatie om een nieuwe scheepstimmerwerf op te richten. Zij vinden die in de provincie Utrecht. Aan de oostzijde van de Vaartserijn lag een stuk land ter lengte van ca. 200 m. Het was eigendom van de steenfabrikant Jan Willem Mijnlief, eigenaar van het huis en steenfabriek "De Liesbosch".

We weten van de man Meine Fernhout dat hij rond 1886-1887 kerkeraadslid was en - in eerste instantie tevergeefs pleitte voor aansluiting bij de Doleantie van Abraham Kuijper. Toen later toch de "Smilder ‘Nederduitsche Gereformeerde Kerk (doleerende)" werd opgericht werd Meine Fernhout daar ouderling van. De voorganger werd daar dominee K. Fernhout uit Zwartsluis. Toeval? De kerkdiensten van de Dolerende Kerk werden aanvankelijk gehouden in de in 1917 afgebroken schuur van Meine Fernhout, achter de boerderij aan de Vaartweg 23.

(JS, oktober 2021)

Literatuur en bronnen

Aanvullingen?

Aanvullingen en verbeteringen zijn altijd welkom! E-mail ze naar wervenlijst[at]s2ho.nl
Vervang [at] door een apestaartje (@). Zo krijgen wij beduidend minder spam!