Werf: Sneker Scheepsbouw Unie, A. Nugteren

in Sneek

Deze pagina geeft bijzonderheden over deze werf. Als u de pagina gelezen hebt kunt u hem sluiten. U komt dan terug op de detailpagina over het schip.

Toelichting

Er ging in de metingen nog al eens iets fout bij het overnemen van de werfnaam: vaak kregen de scheepsmeters de naam van de werf niet te zien maar werd die verteld door de schipper of de eigenaar. De meters schreven op wat ze dachten te horen.
Bovendien was het handschrift van de meters niet altijd even duidelijk, dus bij het digitaliseren van de scheepsgegevens ging ook nog wel eens wat mis. We hebben getracht de naam van de werf te achterhalen zoals die door de werf zelf het vaakst gebruikt werd. In dit geval dus: "Sneker Scheepsbouw Unie, A. Nugteren".

Algemeen

De werfcode is: =Nugteren-Sneek
Desgewenst kunt u alle metingen van schepen van deze werf inzien, onafhankelijk van de spelling die in de metingen voor de werf gebruikt is.

Het adres van de werf was Valkstraat 20, van 1957 - 1961 ook een reparatiewerf aan de Woudvaart in Sneek.  

Er staan 52 metingen voor deze werf in de database. Daarvan zijn er 18 eerste (of enige) metingen, dus met redelijke zekerheid unieke schepen.

De werf bouwde hoofdzakelijk binnenschepen.

Het eerste bouwjaar (dus niet meetjaar!) dat in de metingen voor de werf vermeld wordt is 1957.

Het laatste bouwjaar dat in de metingen voor de werf vermeld wordt is 1968.

Andere namen voor deze werf

Afgezien van overduidelijke schrijffouten en misinterpretaties komen we in de metingen de volgende namen voor de werf tegen:

Deze werf is een vervolg op de werf J.Th. Fikkers en B.J. Fikkers in Sneek.

Bijzonderheden

De "Sneker Scheepsbouw Unie" bestond uit TWEE werven: de voormalige werf aan de Woudvaart van B.J. Fikkers (die op zijn beurt de werf had overgenomen van de Gebr. Van der Werf, die op hun beurt de werf hadden overgenomen van de Gebr. Barkmeijer), maar die werd (waarschijnlijk) alleen als reparatiewerf gebruikt; en een werf aan de Houkesloot waar vermoedelijk alleen nieuwbouw werd gepleegd. Het adres Valkstraat 20 voor de nieuwbouwwerf duikt regelmatig op, maar kennelijk is de nummering in de Valkstraat sinds 1961 gewijzigd, want de werf zat ter hoogte van de zwaaikom in de Valkstraat, dus ongeveer bij het huidige nummer 73. Het eiland waarop de Valkstraat ligt (tussen Sommerrak/Houkesloot, Jachthavenkanaal en de Oudvaart aan twee zijden) was toen nog industrieterrein.

A. (Arie) Nugteren is de werf aan de Valkstraat begonnen in 1956, en heeft het daar volgehouden tot 1 april 1968. Hij heeft in 1957 de werf aan de Woudvaart gekocht, maar die in 1962 alweer verkocht aan Joh. van der Meulen, die daar nog steeds gevestigd is (het bedrijf, al lang niet meer de man van die naam).

Nugteren kwam uit Amsterdam, waar hij samen met twee broers de scheepswerf Ral in Amsterdam-Noord bezat. Omdat ze geen goede vaklui konden vinden is eerst Arie in Sneek begonnen, enige jaren later zijn de twee broers om dezelfde reden een nieuwe werf in Irnsum begonnen (die eveneens Ral heette) en werd de werf in Amsterdam-Noord gesloten. Zie de wervenlijst van Binnenvaarttaal.

Volgens Jelmer Kuipers in SdZ was de overname van de werf van Fikkers door Nugteren een "strategische zet" om voet aan de grond te krijgen in Friesland. Hij laat onvermeld dat Nugteren al eerder de nieuwbouwwerf aan de Valkstraat begon.

De werf bouwde kempenaars, "Rijn-motorschepen" en kotters. Het wordt uit de metingen niet duidelijk welke schepen op de werf aan de Woudvaart en welke aan de werf aan de Valkstraat gebouwd zijn. Ik voer daarom de werven niet als twee werven op. Maar waarschijnlijk is het merendeel van de nieuwbouw aan de Valkstraat gebouwd. Om continuïteit te krijgen in de verwijzingen noem ik de werf van Fikkers als vorige, maar dat is dus eigenlijk onjuist. Het zwaartepunt lag in de Valkstraat.

Een advertentie in Trouw, 31-12-1958, vermeldt dat de nieuwbouwwerf schepen van 120 meter lang en 15 meter breed aankon. Tevens was er en een dwarshelling van 45 meter. Nieuwbouw- en reparatiewerf? Kantoor Valkstraat 20.

Ook in andere artikelen is expliciet sprake van reparatie- en nieuwbouwhellingen. Zie bijvoorbeeld het artikeltje "Paviljoendienst naar Sneekermeer wordt hervat" in de Leeuwarder courant 28-05-1959 en het artikeltje "Deense viskotter liep in Sneek van stapel" in de Leeuwarder courant van 25-07-1959, p. 5.

Bij de verkoop van de werf aan de Woudvaart aan Joh. van der Meulen wordt vermeld: "De Sneker Scheepsbouw Unie heeft dit bedrijf van de hand gedaan omdat zij voor deze reparatiewerf niet voldoende werkkrachten kan vinden en verder de handen meer dan vol heeft op de groeiende nieuwbouwwerf aan de Houkesloot." Dat is ironisch, want Nugteren was juist naar het noorden gekomen omdat de arbeidsmarkt daar beter zou zijn. Van der Meulen had dat probleem niet (of anders) want hij was een houtbouwer. Dat was voor Nugteren weer prettig, want hij kon de metaalbewerkers overhevelen naar de nieuwbouwwerf. Had hij daarom misschien de werf aan de Woudvaart gekocht?

Op 19 september 1963 is op de werf een hijskraan omgevallen, zonder persoonlijke ongelukken.

Een personeelsadvertentie van de werf uit 1964 vraagt "elektrisch Lassers en Metaalbewerkers, in de Scheepsbouw voor de Binnenvaart, uitsluitend nieuwbouw."

In februari 1967 meldt de Leeuwarder Courant dat de situatie in de Friese nieuwbouw "uiterst penibel" is. In datzelfde artikel staat dat de Sneker Scheepsbouw Unie 3 van de 13 werknemers heeft ontslagen. De werf probeert het nog met jachtbouw, maar dat wordt geen succes. Als de werf blijft zitten met een Kempenaar van 800 ton die wel besteld is, maar niet afgenomen wordt, valt het doek. Der werf wordt op 1 april 1968 opgedoekt. Er werken dan nog 7 mensen. Het terrein en de loodsen worden overgenomen door aannemingsbedrijf Friso.

(JS, oktober 2021)

Literatuur en bronnen

Aanvullingen?

Aanvullingen en verbeteringen zijn altijd welkom! E-mail ze naar wervenlijst[at]s2ho.nl
Vervang [at] door een apestaartje (@). Zo krijgen wij beduidend minder spam!