Werf: Scheepswerf De Vlijt, J. Schoenmakers

in Oude Wetering

Deze pagina geeft bijzonderheden over deze werf. Als u de pagina gelezen hebt kunt u hem sluiten. U komt dan terug op de detailpagina over het schip.

Toelichting

Er ging in de metingen nog al eens iets fout bij het overnemen van de werfnaam: vaak kregen de scheepsmeters de naam van de werf niet te zien maar werd die verteld door de schipper of de eigenaar. De meters schreven op wat ze dachten te horen.
Bovendien was het handschrift van de meters niet altijd even duidelijk, dus bij het digitaliseren van de scheepsgegevens ging ook nog wel eens wat mis. We hebben getracht de naam van de werf te achterhalen zoals die door de werf zelf het vaakst gebruikt werd. In dit geval dus: "Scheepswerf De Vlijt, J. Schoenmakers".

Algemeen

De werfcode is: =Vlijt-OudeWetering
Desgewenst kunt u alle metingen van schepen van deze werf inzien, onafhankelijk van de spelling die in de metingen voor de werf gebruikt is.

Het adres van de werf was Westerdijk 25 in Oude Wetering.  

Er staan 36 metingen voor deze werf in de database. Daarvan zijn er 22 eerste (of enige) metingen, dus met redelijke zekerheid unieke schepen.

De werf bouwde hoofdzakelijk dekschuiten.

Het eerste bouwjaar (dus niet meetjaar!) dat in de metingen voor de werf vermeld wordt is 1892.

Het laatste bouwjaar dat in de metingen voor de werf vermeld wordt is 1908.

Andere namen voor deze werf

Afgezien van overduidelijke schrijffouten en misinterpretaties komen we in de metingen de volgende namen voor de werf tegen:

Later is de werf overgenomen of opgevolgd door de werf Scheepswerf van Dam in Oude Wetering.

Bijzonderheden

De Vlijt was een al bestaande werf, die de houthandelaar J. (Jeremias) Schoenmakers in 1856 kocht van E. Wijtsma. Uit de periode van Wijtsma zijn geen schepen gemeten. Schoenmakers stelde in 1860 J.J. (Jelmer Johannes) Sjollema aan als zetbaas. In 1873 deed Schoenmakers de zaak (zowel de houthandel als de werf) over aan zijn zoon, Pieter Schoenmakers, maar het bedrijf bleef J. Schoenmakers heten. De jonge Schoennmakers gaf heel veel ruimte aan zijn zetbaas Sjollema, zo veel dat die zelfs onder eigen naam adverteerde.

In 1890 liep het eerste ijzeren schip van stapel op deze werf. In de periode 1900 - 1902 werd een praam verbouwd tot het atelierschip "Zwerver", dat thans bij de museumhaven Vreeswijk ligt. Dit in opdracht van de toen bekende graficus Wijnand Nieuwenkamp.

P. Schoenmakers verhuisde rond de eeuwwisseling naar Amsterdam en zette daar de houthandel voort. Hij liet een aantal dekschuiten "zonder naam" voor zichzelf bouwen. Volgens de metingen in Amsterdam, maar vermoedelijk bij zijn eigen werf, dus de Vlijt in Oude Wetering. Ik reken de (twee) metingen over Schoenmakers in Amsterdam bij deze werf. Terzijde: de houthandel onder de naam J. Schoenmakers floreerde heel lang: in 1971 had hij 500 man in dienst en maakte hij een omzet van 50 miljoen gulden.

Na 1905 verliep de werf. Schoenmakers probeerde hem in 1905 en in 1906 enkele malen te verkopen, maar dat mislukte. Sjollema bleef aan de werf verbonden tot zijn dood in 1918. In 1933 werd het terrein verkocht aan de firma Van Dam, die de werf "De Dam" noemde. Uit deze periode zijn geen metingen bekend. In de oorlog werd het terrein eerst gebruikt door een zuurkool inmakerij, maar al in 1944 was het terrein in gebruik bij de naastgelegen Boot Beton. na W.O. II heeft Van Dam de loodsen vernieuwd en het werfterrein is thans (2021) nog bij Van Dam in gebruik voor scheepsrestauraties.

Er bestond eerder een werf in Oude Wetering met een bijna gelijkluidende naam, de werf "De Hoop" van G. Schoenmaker (dus zonder s op het eind). Zie aldaar.

(JS, aug. 2019, bijgewerkt december 2021)

Literatuur en bronnen

Aanvullingen?

Aanvullingen en verbeteringen zijn altijd welkom! E-mail ze naar wervenlijst[at]s2ho.nl
Vervang [at] door een apestaartje (@). Zo krijgen wij beduidend minder spam!