Deze pagina geeft bijzonderheden over deze werf. Als u de pagina gelezen hebt kunt u hem sluiten. U komt dan terug op de detailpagina over het schip.
Er ging in de metingen nog
al eens iets fout bij het overnemen van de werfnaam: vaak kregen de scheepsmeters de naam van de werf niet te zien
maar werd die verteld door de schipper of de eigenaar. De meters schreven op wat ze dachten te horen.
Bovendien was het handschrift van de meters niet altijd even duidelijk, dus bij het digitaliseren
van de scheepsgegevens ging ook nog wel eens wat mis. We hebben getracht de naam van de werf
te achterhalen zoals die door de werf zelf het vaakst gebruikt werd. In dit geval dus:
"Fa. Gebr. Grol en Fikkers".
De werfcode is: =GrolFikkers-Veendam
Desgewenst kunt u alle metingen van schepen van deze werf inzien, onafhankelijk van de spelling die in de metingen voor de werf gebruikt is.
Het adres van de werf was Beneden Verlaat in Veendam.
(De positie op het kaartje is bij benadering.)
Er staan 28 metingen voor deze werf in de database. Daarvan zijn er 2 eerste (of enige) metingen, dus met redelijke zekerheid unieke schepen.
De werf bouwde hoofdzakelijk binnenschepen.
Het eerste bouwjaar (dus niet meetjaar!) dat in de metingen voor de werf vermeld wordt is 1913.
Het laatste bouwjaar dat in de metingen voor de werf vermeld wordt is 1915.
Afgezien van overduidelijke schrijffouten en misinterpretaties komen we in de metingen de volgende namen
voor de werf tegen:
Deze werf is een vervolg op de werf G.J. Drenth, IJzeren scheepswerf in Veendam.
Later is de werf overgenomen of opgevolgd door de werf Gebroeders Grol in Veendam.
Wilhelmus Christianus Hendrikus Grol (Willem, 1882-1957) en Harm Wilhelm Grol (Harm, 1878-1959) uit Oude Pekela kwamen in 1913 naar Veendam. Zij hebben daar samen met Bernardus Fikkers de voormalige werf van Drenth gehuurd. Dat is de Fikkers van de latere werf in Martenshoek (=GebrFikkers-Martensh). (B.G. Fikkers, 1890-1976). Grol en Fikkers hebben daar in de periode 1913-1916 samen een aantal schepen gebouwd.
Volgens de geschiedschrijving van de werf van de Gebroeders Grol door Rienus Huis kwam de tweede broer Grol pas in 1915 in de zaak, maar daar is hij vrijwel zeker abuis.
Een klein artikeltje in de Nieuwe Veendammer Courant van 15 februari 1913 vermeldt: "— Gebr. Grol en Fikkers alhier zijn onderhands huurders geworden van de scheepswerf van den heer G. Drenth te Veendam."
Op 8 februari 1913 adverteert de werf voor het eerst in het Nieuwsblad van het Noorden: "Firma Gebr. GROL en FIKKERS, VEENDAM. IJzeren Scheepsbouw, Sleep- en Kanthelling. Aanbevelend." Opmerkelijk is dat ze meteen op 10 februari al een partij in goede staat verkerende scheepsbouwgereedschappen" te koop aanbieden. Kennelijk viel er iets op te ruimen op de oude werf.
Op 14 maart 1913 wordt de samenwerking geformaliseerd bij Notaris W. Boer te Veendam: "Een Vennootschap onder Firma, Gebroeders Grol en Fikkers, te Veendam."
De werf maakt een vliegende start. Al in mei 1913 wordt het eerste schip van de werf te water gelaten, een tjalk van 80 ton. Meteen daarna werd begonnen met de bouw van twee bolpramen.
Ook in december 1914 worden er twee bolpramen te watergelaten, hopelijk niet die twee die in mei 1913 al op stapel gezet waren. Op 14 mei 1915 opnieuw twee bolpramen, met kiellegging van twee motorboten, die in augustus 1915 te watergelaten worden. Wat ik maar wil aantonen is dat er geen "eerste metingen" zijn van deze werf, maar dat ze wel degelijk nieuwbouw pleegden.
In februari 1915 woedde er brand op de werf. De Standaard is er kort over: "De werkplaats en voorraadschuur van de scheepshelling der firma Gebr. Grol & Fikkers te Veendam, is geheel afgebrand. De materieele schade is groot. De oorzaak is nog onbekend. Verzekering dekt de schade." Het lijkt de productie niet beïnvloed te hebben, als we naar bovenstaand lijstje te waterlatingen kijken.
Fikkers en de Gebr. Grol hebben het niet heel lang samen uitgehouden. Op 1 april 1916 werd de firma opgeheven en gingen de twee broers Grol op deze plaats verder als Gebroeders Grol, scheepswerf Werklust. Fikkers zou later dat jaar de werf in Martenshoek starten. Het is speculeren waarom de samenwerking al zo snel beëindigd werd. De broers Grol kwamen niet uit een scheepsbouwgeslacht, misschien is de afspraak geweest dat Fikkers ze een tijdje op weg zou helpen. Misschien was het gewoon "incompabilité d'humeurs". Misschien had de slechte economische situatie tijdens de tweede helft van de Eerste Wereldoorlog er mee te maken. Hoe dan ook, de Gebroeders Grol gingen samen verder en Berend Fikkers name samen met zijn broer Theo de werf van Bodewes in Martenshoek over.
De scheepsmeters waren notoir slordig met het opschrijven van werfnamen. En een werf die eerst "Gebr. Grol en Fikkers" heet en daarna "Gebr. Grol" is natuurlijk helemaal onduidelijk voor een meter die 20 jaar later een schip uit die periode moet meten. Dus ik heb alle metingen waar alleen maar bij staat "Gebr. Grol", maar met een bouwjaar van vóór 1916, toegekend aan Gebr. Grol en Fikkers. Alles vanaf 1916 staat bij de Gebroeders Grol. Die ene meting uit van een schip uit 1907 dat op deze werf gebouwd zou zijn (meting G9907N) is overduidelijk onzin. De moderne bewerker heeft erbij gezet: "N.B. De werf staat niet in de ligger, maar is uit andere bronnen toegevoegd." Nou, dt waren dan knap onnauwkeurige andere bronnen!
(JS, mei 2022)
Aanvullingen en verbeteringen zijn altijd welkom! E-mail ze naar wervenlijst[at]s2ho.nl
Vervang [at] door een apestaartje (@). Zo krijgen wij beduidend minder spam!