Werf: Nederlandsche Scheepsbouw Maatschappij (Vestiging Noord)

in Amsterdam

Deze pagina geeft bijzonderheden over deze werf. Als u de pagina gelezen hebt kunt u hem sluiten. U komt dan terug op de detailpagina over het schip.

Toelichting

Er ging in de metingen nog al eens iets fout bij het overnemen van de werfnaam: vaak kregen de scheepsmeters de naam van de werf niet te zien maar werd die verteld door de schipper of de eigenaar. De meters schreven op wat ze dachten te horen.
Bovendien was het handschrift van de meters niet altijd even duidelijk, dus bij het digitaliseren van de scheepsgegevens ging ook nog wel eens wat mis. We hebben getracht de naam van de werf te achterhalen zoals die door de werf zelf het vaakst gebruikt werd. In dit geval dus: "Nederlandsche Scheepsbouw Maatschappij (Vestiging Noord)".

Algemeen

De werfcode is: =NSM-2-Amsterdam
Desgewenst kunt u alle metingen van schepen van deze werf inzien, onafhankelijk van de spelling die in de metingen voor de werf gebruikt is.

Het adres van de werf was Cornelis Douwesweg (Thans: Klaprozenweg) in Amsterdam.  
(De positie op het kaartje is bij benadering.)

Er staan 11 metingen voor deze werf in de database. Daarvan zijn er 1 eerste (of enige) metingen, dus met redelijke zekerheid unieke schepen.

De werf bouwde hoofdzakelijk zeeschepen, maar ook wel binnenvaartschepen.

Het eerste bouwjaar (dus niet meetjaar!) dat in de metingen voor de werf vermeld wordt is 1926.

Het laatste bouwjaar dat in de metingen voor de werf vermeld wordt is 1946.

Deze werf is een vervolg op de werf Nederlandsche Scheepsbouw Maatschappij (vestiging Oost) in Amsterdam.

Later is de werf overgenomen of opgevolgd door de werf Nederlandsche Dok- en Scheepsbouw Maatschappij (NDSM) in Amsterdam.

Bijzonderheden

De NSM heeft bestaan van 1894 tot 1946. Tot 1926 zat de werf op de Oostelijke Eilanden (zie lemma NSM-1-Amsterdam), vanaf 1926 in Amsterdam-Noord (dit lemma). Het werfterrein aan de Conradstraat werd al vrij snel te klein, en de Oosterdoksbrug te nauw voor de produktie van grote zeeschepen. Vanaf 1915 kreeg de werf een stuk grond langs Zijkanaal I in Amsterdam Noord in erfpacht, ter hoogte van de huidige Theo Fransmanbrug. Daar is tot 1926 aan een moderne werf gebouwd (=NSM-II-Amsterdam) waarna de werf aan de Conradstraat verlaten is.

Deze werf in Amsterdam-Noord was voor de Tweede Wereldoorlog de grootste werf van Nederland. De werf had vier nieuwbouwhellingen. Schepen werden toen al gedeeltelijk in segementen gebouwd in de grote uitslag- en montageloods langs het Dwarskanaal Er werden hoofdzakelijk zeeschepen gebouwd, waaromnder bekende namen als de "Oranje". In de scheepsmetingen speelt de werf een bescheiden rol, met een aantal veerponten en een aantal afmeerbakken.

In 1944, bij het 50-jarig bestaan van de werf, heeft het personeel een monument, een gedenkzuil aangeboden: de "Naald van Goedkoop". Deze is nu te vinden in Tuindorp Oostzaan.

In september 1944 is het werfterrein door de Duitsers grondig vernield. Mede daarom is de werf in 1946 samengegaan met de buurman (aan de westkant), de Nederlandsche Dok Maatschappij. Die twee samen vormden de Nederlandsche Dok- en Scheepsbouw Maatschappij (NDSM). Overigens was de NDSM niet meer dan een holding, de NSM en de NDM bleven een eigen directie en een eigen financiële verantwoording houden. Zie het lemma =NDSM-Amsterdam. In NDSM-termen heette de voormalige NSM werf de "Werf Oost". Overigens werd het terrein van de Werf Oost wat verder naar het westen opgeschoven en kwam er daar in 1959 een vijfde helling bij.

Na de ondergang van de NDSM is er een poging gedaan de NSM afzonderlijk nieuw leven in te blazen. Zie daarvoor =NSM-3-Amsterdam.

Ik heb ervoor gekozen de werf aan de Conradstraat en deze werf in Noord als twee verschillende werven te beschouwen, want twee verschillende locaties. De meeste boeken en websites leggen echter de nadruk op de continuïteit tussen beide werven, wegens dezelfde directie en grotendeels dezelfde medewerkers. Wilt u "alle" metingen van de NSM zien dan moet u dus in dit geval zowel de metingen van voor 1926 (=NSM-1-Amsterdam) als die van na 1926 (dit lemma) bij elkaar moeten optellen. (JS, juni 2021)

Literatuur en bronnen

Aanvullingen?

Aanvullingen en verbeteringen zijn altijd welkom! E-mail ze naar wervenlijst[at]s2ho.nl
Vervang [at] door een apestaartje (@). Zo krijgen wij beduidend minder spam!